Η στέγαση αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της κοινωνικής και οικονομικής σταθερότητας κάθε χώρας. Στην Κύπρο, το ζήτημα της προσιτής στέγης έχει αναδειχθεί σε μείζον κοινωνικό πρόβλημα, καθώς οι αυξανόμενες τιμές των ακινήτων και η έλλειψη οικονομικά προσιτών κατοικιών, δυσχεραίνουν την πρόσβαση των πολιτών στη στέγη. Το 2025, το πρόβλημα αυτό παραμένει επίκαιρο, με νέες προκλήσεις αλλά και πιθανές λύσεις που μπορούν να προσφέρουν ανακούφιση.
Τα τελευταία χρόνια, η Κύπρος έχει γνωρίσει έντονη αύξηση στις τιμές των ακινήτων, ιδίως στις αστικές περιοχές όπως η Λευκωσία, η Λεμεσός και η Λάρνακα. Η αυξανόμενη ζήτηση από ξένους επενδυτές, η περιορισμένη γη για ανάπτυξη και το αυξημένο κόστος κατασκευής έχουν συμβάλει στη διαμόρφωση μιας αγοράς ακινήτων που είναι δυσπρόσιτη για τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.
Το κόστος διαβίωσης στην Κύπρο συνεχώς αυξάνεται, ενώ οι μισθοί παραμένουν σχετικά στάσιμοι. Πολλοί Κύπριοι δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν στις δόσεις στεγαστικών δανείων ή στα υψηλά ενοίκια, γεγονός που εντείνει το πρόβλημα της στέγασης. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, το ποσοστό του εισοδήματος που δαπανάται για στέγαση έχει αυξηθεί σημαντικά.
Σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Κύπρος έχει περιορισμένο αριθμό κατοικιών κοινωνικής στέγης. Τα προγράμματα επιδότησης ενοικίου ή στήριξης πρώτης κατοικίας είναι ανεπαρκή και συχνά δεν καλύπτουν τις πραγματικές ανάγκες των πολιτών.
Η αύξηση του πληθυσμού λόγω της μετανάστευσης έχει εντείνει τη ζήτηση για στέγη, γεγονός που αυξάνει τις τιμές των ενοικίων και μειώνει τη διαθεσιμότητα προσιτών κατοικιών για τους ντόπιους κατοίκους.
Η δημιουργία ενός οργανωμένου προγράμματος κοινωνικής στέγης, όπως ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη λύση του προβλήματος. Η κυβέρνηση μπορεί να αναπτύξει δημόσια χρηματοδοτούμενα έργα για την κατασκευή οικονομικών κατοικιών που θα διατίθενται σε προσιτές τιμές για οικογένειες με χαμηλό εισόδημα.
Η αύξηση των επιδοτήσεων για ενοίκιο και η παροχή κρατικών εγγυήσεων για στεγαστικά δάνεια μπορούν να ενισχύσουν την πρόσβαση των πολιτών στη στέγη. Ένα πιο ευέλικτο σύστημα επιδότησης θα βοηθούσε τις ευάλωτες ομάδες να εξασφαλίσουν στέγη σε προσιτές τιμές.
Η θέσπιση κανόνων που περιορίζουν την αλόγιστη αγορά ακινήτων από ξένους επενδυτές και η προώθηση πολιτικών που ενθαρρύνουν την κατασκευή προσιτών κατοικιών θα μπορούσαν να συμβάλουν στη σταθεροποίηση της αγοράς. Παράλληλα, φορολογικά κίνητρα για τη δημιουργία οικονομικά προσιτών ενοικιαζόμενων κατοικιών θα μπορούσαν να μειώσουν τις τιμές.
Το κράτος μπορεί να αξιοποιήσει δημόσια γη για την ανάπτυξη προσιτών κατοικιών, συνεργαζόμενο με ιδιώτες κατασκευαστές μέσω δημόσιων-ιδιωτικών συνεργασιών. Με αυτόν τον τρόπο, θα μπορούσαν να δημιουργηθούν νέες κατοικίες με χαμηλότερο κόστος.
Η χρήση σύγχρονων τεχνικών κατασκευής, όπως τα προκατασκευασμένα σπίτια, η ανακαίνιση παλαιών κτηρίων και η προώθηση της συνεταιριστικής στέγασης μπορούν να αποτελέσουν βιώσιμες λύσεις για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης.
Το ζήτημα της προσιτής στέγης στην Κύπρο το 2025 εξακολουθεί να αποτελεί μια κρίσιμη πρόκληση που απαιτεί άμεσες και αποτελεσματικές παρεμβάσεις. Η συνεργασία της κυβέρνησης, των τοπικών αρχών και του ιδιωτικού τομέα είναι απαραίτητη για την υλοποίηση βιώσιμων λύσεων που θα επιτρέψουν στους πολίτες να έχουν πρόσβαση σε αξιοπρεπή και οικονομικά προσιτή στέγη.
Με στοχευμένες πολιτικές και στρατηγικές παρεμβάσεις, η Κύπρος μπορεί να ξεπεράσει αυτό το πρόβλημα και να εξασφαλίσει ένα καλύτερο μέλλον για τις επόμενες γενιές.
Αρθρογραφία: Λούκα Γεωργίιου, Εκτιμητής, Danos Group, International Property Consultants and Valuers
